Η Αθήνα πρωτεύουσα του νέου κράτους
Το 1834 με διάταγμα της αντιβασιλείας του Όθωνα η Αθήνα έγινε πρωτεύουσα του νέου Ελληνικού κράτους. Μέχρι εκείνη την ώρα η κυβέρνηση είχε για έδρα της το Ναύπλιο. Όταν στις 10 Δεκεμβρίου 1834 ήρθε και εγκαταστάθηκε στην Αθήνα ο Όθωνας και η κυβέρνησή του, η πόλη είχε μόλις 10.000 κατοίκους. Από τότε όμως αρχίζει να αναπτύσσεται ραγδαία και σύντομα γίνεται το μεγαλύτερο κέντρο της Ελλάδας με τη μεγαλύτερη έκταση και τον περισσότερο πληθυσμό.
Το πρώτο σχέδιο της νέας πόλης οφείλεται στους αρχιτέκτονες Σταμάτη Κλεάνθη και Εδουάρδο Σάουμπερτ. Οι ίδιοι αρχιτέκτονες έκαναν και την πρώτη ονοματοθεσία των δρόμων της. Από εδώ και στο εξής τα μεγαλύτερα και σπουδαιότερα γεγονότα του Ελληνικού κράτους διαδραματίζονται στην Αθήνα ή έχουν την αφετηρία τους εκεί.
Στις 3 Σεπτεμβρίου 1843 επαναστάτησε ο λαός της Αθήνας μαζί με το στρατό που βρισκόταν σ’ αυτήν και ο Όθωνας αναγκάστηκε να παραχωρήσει το Σύνταγμα και να απομακρύνει τα βαυαρικά στρατεύματα. Το Πάσχα του 1847 δημιουργήθηκε το περίφημο επεισόδιο Πατσίφικο, που η αγγλική διπλωματία το χρησιμοποίησε ως αφορμή για το ναυτικό αποκλεισμό του Πειραιά, που τον πραγματοποίησε ο ναύαρχος Πάρκερ, διάρκεσε πέντε μήνες και προκάλεσε μεγάλες καταστροφές στην πρωτεύουσα και σ’ ολόκληρο το κράτος. Στις 6 Σεπτεμβρίου 1861 ο Αριστείδης Δόσιος, μέλος της οργάνωσης «Το μέλλον της πατρίδος», αποπειράθηκε να σκοτώσει τη βασίλισσα Αμαλία. Στις 10 Οκτωβρίου 1862 εκθρονίζεται ο Όθωνας και φεύγει από την Ελλάδα. Τον Ιούνιο του 1863 έγιναν οδομαχίες ανάμεσα στους οπαδούς των δύο κομμάτων, δηλ. των «πεδινών» και των «ορεινών». Στις συγκρούσεις πήραν μέρος και οι λήσταρχοι της περιοχής. Τελικά συμφιλιώθηκαν οι αντίπαλοι. Η συμφιλίωση γιορτάστηκε στην πλατεία Όθωνος, η οποία από τότε μετονομάστηκε σε πλατεία Ομονοίας. Στις 13 Οκτωβρίου 1863 φτάνει στην Αθήνα ο νέος βασιλιάς Γεώργιος ο Α΄. Το 1870 οι ληστές πιάνουν και σκοτώνουν Άγγλους περιηγητές στο Πικέρμι, που βρίσκεται σε μικρή απόσταση από την Αθήνα.
Το 1873 η Αθήνα έζησε την εξέγερση που προκάλεσαν τα «Λαυρεωτικά». Το 1875 έγινε η τρίτη στη σειρά, αλλά η μεγαλύτερη έκθεση προϊόντων της ελληνικής δραστηριότητας, του πνεύματος, των τεχνών, της βιοτεχνίας, βιομηχανίας και γεωργίας στο Ζάππειο. Το 1876 ιδρύθηκε το χρηματιστήριο, με το οποίο η χώρα μπήκε στη διεθνή οικονομική κίνηση. Το 1880 αρχίζει η λειτουργία του σιδηροδρόμου Αθήνας – Πειραιά και των ιπποσιδηροδρόμων. Το 1890 χτίζονται τα Νέα Ανάκτορα και ακολουθούν το Βασιλικό Θέατρο, το Ωδείο, το Στάδιο, η Γεωπονική Σχολή, το Λυσσιατρείο κ.ά. Το 1896 έγιναν οι πρώτοι Ολυμπιακοί αγώνες, που επιστέφτηκαν με τη νίκη του μαραθωνοδρόμου Σπύρου Λούη.
