Οι κλασικοί με άλλο μάτι: Ξαναδιαβάζοντας το «Ο Μαίτρ και η Μαργαρίτα» του Μιχαήλ Μπουλγκάκωφ.
Τους κλασικούς ποτέ δεν τους διαβάζουμε μόνο μια φορά, γιατί συνήθως τους πρωτοσυναντάμε σε εντελώς άκυρο χρόνο. Όσοι γεννηθήκαμε πριν την ηλεκτρονική εποχή, τους ανταμώσαμε στην παιδική ή εφηβική μας ηλικία, ως αμήχανα δώρα ενηλίκων ή συμμαθητών μας σε παιδικά πάρτυ. Τα διαβάσαμε βιαστικά, σχεδόν από υποχρέωση και, στις περισσότερες των περιπτώσεων, έπρεπε να περάσουν χρόνια αναγνωστικών -κι όχι μόνο!-περιπλανήσεων, για να τα εκτιμήσουμε όπως θα έπρεπε.
Ένα τέτοιο βιβλίο δεν είναι ο «Μαίτρ και η Μαργαρίτα», γιατί δεν πρόκειται για ένα απλό βιβλίο, αλλά για εμπειρία ζωής. Γραμμένο στη δεκαετία του ’60,στην καρδιά της ΕΣΣΔ, από έναν άνθρωπο που δε χώρεσε σε καλούπια και δε χάρισε κάστανα. Σε κανέναν. Ακόμα και στον ίδιο το Διάβολο… Έπρεπε να περάσουν αρκετά χρόνια και άπειρη λογοκρισία για να εκδοθεί, μετά από μια δεκαετία. Το καλό πράγμα, άλλωστε, θέλει χρόνο. Όταν, τελικά, εκδόθηκε, διαδόθηκε με εκπληκτική ταχύτητα και χάρισε στο συγγραφέα την αθανασία και μία θέση ανάμεσα στα κλασικά έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας.
Η υπόθεση: ο Εξαποδώ αποφασίζει να επισκεφθεί την κομμουνιστική Ρωσία στα μέσα της δεκαετίας του ’30. Μια χώρα, σχεδόν μυστική, ένας ιδιαίτερος κόσμος ,απρόσιτος και ακατανόητος στους δυτικούς, αλλά ταυτόχρονα τόσο κοινός! Συνοδεύεται από τους έμπιστους του: τον βοηθό του Κοροβίεφ, τη σέξι υπηρέτρια του-αλίμονο!-τον Αζαζέλο, που εμφανίζεται ως το παιδί για όλες τις δουλειές, τον άγγελο του θανάτου και τον απίστευτο, τεράστιο, μαύρο γάταρο Μπεγκεμότ, μπράβο και διεκπεραιωτή κάθε είδους βρωμοδουλειάς!
Η τρομακτική και ταυτόχρονα κωμική συνοδεία αποφασίζει να φέρει τα πάνω κάτω στη Μόσχα, κάνοντας πράγματα και θαύματα. Ο Διάβολος συστήνεται ως καθηγητής Βόλαντ, μάγος και ταχυδακτυλουργός, που επισκέπτεται τη ρωσική πρωτεύουσα για μια σειρά παραστάσεων. Και τι παραστάσεων θαυμαστών και απατηλών!
Γνωρίζεται πρώτα με δύο άντρες καθόλου τυχαίους, προφητεύοντας το θάνατο του ενός: τον Μπερλιόζ, πρόεδρο των λογοτεχνών και τον Μπεζντόμινι, έναν ρομαντικό ποιητή. Ο Μπερλιόζ σκοτώνεται μπροστά στα μάτια του φίλου του, ο οποίος, σε κατάσταση υστερίας θα καταλήξει στην ψυχιατρική κλινική, που σε λίγο θα γεμίσει κόσμο.
Ο Βολάντ και η συνοδεία του θα εγκατασταθούν στο σπίτι του μακαρίτη Μπερλιόζ, τρελαίνοντας όποιον τους στέκεται εμπόδιο, με υπερφυσικά κόλπα. Τα θύματα, ωστόσο, δεν είναι άκακα και αθώα. Η απληστία, η φιλαργυρία ,η διάθεση να εκμεταλλευτούν τους άλλους, η μνησικακία, η ματαιοδοξία και η χαμέρπεια γίνονται τα εργαλεία στα χέρια του Διαβόλου που σχεδόν δικαιωματικά τους δίνει αυτό που αξίζουν. Τα παθήματα κάποιων προκαλούν αβίαστα το γέλιο, όπως και τα παράδοξα της σοβιετικής κοινωνίας και νοοτροπίας.
Ανάμεσα, όμως, στους μικροπρεπείς αυτούς ανθρώπους, δύο ψυχές ξεχωρίζουν και τραβούν την προσοχή του. Ο Μαίτρ, ασθενής οικειοθελώς στο φρενοκομείο, δίπλα στον Μπεζντόμινι και η Μαργαρίτα, η γυναίκα που τον αγαπά πραγματικά.
Ο Μαίτρ είναι συγγραφέας ενός θρησκευτικού βιβλίου(!)και ο μόνος που γνωρίζει την αλήθεια για τον καθηγητή Βολάντ. Μέσα από τις διηγήσεις του, ξετυλίγεται μία εναλλακτική ιστορία για τον Ιησού, αλλά και μία σπάνια ιστορία αγάπης. Τι θ’ απογίνουν οι ήρωες; Θα κάτσει πολύ ο Διάβολος στη Μόσχα και γιατί κατέληξε εκεί εξαρχής; Σε τι διαφέρει η ιστορία του Γιεσούα από την ιστορία του Ιησού;
Διαβάστε το και θα δείτε. (Μόνο να έχετε το νου σας, μη τυχόν εμφανιστεί κανένας τεράστιος, μαύρος γάτος…)
Ένα βιβλίο βουτηγμένο στο μαύρο χιούμορ, την ειρωνεία ,αλλά και την αλήθεια! Καυστικός, αλλά ειλικρινής, ο Μπουλγκάκωφ σατιρίζει ανελέητα τους πάντες: διευθυντάδες και γραμματείς, σπιτονοικοκύρηδες και άπληστους συγγενείς ,ματαιόδοξες κοσμικές κυρίες, γλύφτες του καθεστώτος (του κάθε καθεστώτος), χαρίζοντας μας αβίαστα το γέλιο, τη συγκίνηση, αλλά και τη διαχρονική διαπίστωση πως η αγάπη πάντα νικά! Οι Μοσχοβίτες, πάντως, έπαθαν τέτοιο χουνέρι, ώστε στο μέρος όπου εμφανίζεται για πρώτη φορά ο Βόλαντ-διάβολος έχουν τοποθετήσει προειδοποιητικές πινακίδες, καλού κακού. Δεν πάιζεις με τέτοια ζητήματα…
<!–
–>
Πηγή: http://www.kulturosupa.gr/art-book/diamantopouloulou-argarita-23095/
