Το Δεσποτάτο της Ηπείρου
Ακολουθεί υποταγή στους Βουλγάρους και το 1236 επανιδρύεται το Δεσποτάτο της Ηπείρου από τον Μιχαήλ Άγγελο τον Β’που επιζεί 100 χρόνια. Το 1335 η Ήπειρος υπάγεται ξανά στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Την υστεροβυζαντινή εποχή κτίσθηκαν αρκετοί ναοί στην περιοχή των Ιωαννίνων. Την περίοδο αυτή στο μικρό Νησί της λίμνης Παμβώτιδας ιδρύθηκαν τα πρώτα μοναστήρια. Το καθολικό της Μονής των Φιλανθωπινών ανακαινίσθηκε σύμφωνα με επιγραφή το 1292 και την ίδια περίπου εποχή κτίσθηκε και το καθολικό της Μονής Στρατηγοπούλου. Οι δύο Μονές θα αποτελέσουν αργότερα τον πυρήνα της μεγάλης καλλιτεχνικής ανάπτυξης που γνώρισε το Νησί, κυρίως κατά τον 16ο αι. Στα τέλη του 13ου αι κτίσθηκε στην Κωστάνιανη η εκκλησία των Ταξιαρχών, χαρακτηριστικό δείγμα αρχιτεκτονικής της λεγόμενης “Σχολής του Δεσποτάτου” και λίγο αργότερα η Κόκκινη εκκλησιά κοντά στην Κόνιτσα.
Την εποχή αυτή θα πρέπει ενδεχομένως να αναζητήσει κανείς και τις απαρχές της αργυροχρυσοχοΐας, που γνώρισε στην περιοχή ιδιαίτερη ανάπτυξη τα κατοπινά χρόνια. Στις εκκλησίες των Μετεώρων και του Αγίου Όρους σώζονται αρκετά εκκλησιαστικά σκεύη (δίσκοι, δισκοπότηρα κ.α), που αποτελούν αριστουργήματα της βυζαντινής μικροτεχνίας. Το σημαντικότερο από αυτά είναι η περίφημη λειψανοθήκη, που βρίσκεται σήμερα στην πόλη Cuenca της Ισπανίας.
